donderdag, mei 18, 2006

Voor zoveel schoonheid

Muziek, literatuur, beeldende kunsten ... ja, ik heb ze intens lief als een levenselixir, als een euthanasie pil, als een exorcisme tot iets tastbaar, als een catharsis tot wat je kunt aan- en overschouwen, om te voelen, ten lange leste: 'Dit is volmaakt.'

Want perfectie scheppen, het aanschouwen, voelen en je laten overspoelen, dat is de overwinning op het banale, en zij die even de sluier kunnen tippen om het tijdloze te tonen, dat wat ons persoonlijk vervult en drijft, dat onnoembare sacrale en aardse tot een vorm te kneden als was het brood van het laatste avondmaal, en dat te delen, dat beschouw ik als het allerhoogste, dat is de enige religie die ik als waarheid erken in alle expressievormen en tegenstellingen waarin het zich openbaart.

En zo heb ik als vurig tegenstander van eender welke georganiseerde vorm van religie, of in tegenstelling to zij die het dictatuur patent opeisen op het antwoord op 'De Vraag', toch mijn Zen-momenten, van ontzag, van euforie en tristesse, van wanhoop en verlossing, waarin enkele luttele minuten of een seconde het bestaan omspant, uitgedrukt in enkele klanken, woorden of beelden, alles ondergeschikt aan de ervaring van het nu.


Dat magnifieke en veschrikkelijke universum.

Hier en nu, in die muziek, in die zinnen, in die beelden.

Zo zat ik daarnet koffie te drinken en sigaretten te roken, en luisterde ik naar 'Take Me (As I Am)' van Solomon Burke en toen overviel en verpletterde mij de waarachtigheid van Solomon's blues, doorregen van passie, als de puurste destillatie uitgedrukt in een tijdloze klaagzang om acceptatie. Alsof Solomon uit de doden was opgestaan en een optreden voor mij alleen gaf en zei: 'Dit is mijn cadeau, dit is mijn leven. Enjoy.' Wat een klasse, wat een cadeau, merci Burke.

Of ik herinner mij toen ik in het Paleis Voor Schone Kunsten naar een optreden van het koor Scala ging kijken en zij de volmaakste cover ooit van 'Bitch' van Meredith Brooks brachten.
Die engelachtige tienermeisjes, die 'Bitch' in unison zongen, de confrontatie tussen klank en beeld kon moeilijk nog meer opgedreven worden. En ook dat was waarachtig. Merci meisjes van Scala.

En toen hoorde ik Bowie 'Heroes' zingen op Werchter, en ik keek mijn vriend in de ogen en in die gespleten sekonde bracht Bowie meer teweeg, dan menig literator in een ganse roman kon huisvesten. Merci David.

Of ik herbekeek voor de zoveelste keer 'Apocalypse Now' van Francis Ford Coppola en in de eindscène tussen Marlon Brando en Martin Sheen, wel daarin ligt de perfectie zo zinderend in de dialoog dat ik vergeet te ademen, want zo'n ondraaglijk aangehouden intensiteit is zo zeldzaam als goud vinden in een riool. Merci Marlon, Martin en Francis.


Voor de zoveelste keer valt in de kamer mijn blik op de reproductie van 'The Scream' van Edvard Munch, en dan denk ik: wie zoiets kan vastleggen in een schilderij die kan zich met trots geestesgestoord noemen. Dan denk ik van: al zou Munch maar enkele uren hebben gewerkt in zijn hele leven, om toch zoiets volmaakts te baren, ja, dan heeft hij meer kinderen gebaard dan menig vroedvrouw. In een bio-docu over 'The Scream' kwam ik te weten dat Münch jaren aan de compositie had gesleuteld en het enige wat hem dreef was het zoeken naar de meest volmaakte uitdrukkingsvorm. En zo geschiedde. Merci Edvard.


En Rocco Siffredi die neukte minstens duizend vrouwen in honderden pornofilms, zijn sperma verspreidend in elke lichaamsopening als was hij de messias, en dat iemand zo kon vrijen, zo totaal, zo obsessief, zo hitsig, zo gespaard van enige gêne als was het zijn enige bestaansreden, ja, ook daarin lag het aanschijn van de hemel. 'This is a fucking work of art' en dat kan letterlijk worden geïnterpreteerd. Merci Rocco, en merci aan alle al dan niet uitgebuite porno actrices om uw lichaam ten dienste ten stellen van de 'Italian Stallion' en merci voor cleanex doekjes.

Is het een zonde dat 'Jim Morrison' er niet meer is, nadat hij de ultieme versie van 'The End' zong, en in een volmaakt samengaan van compositie, lyrics en presence méér toonde dan menig middelmatig artiest in twintig albums doet? Nee, dan is het géén zonde, eerder een vanzelfsprekendheid. Merci Jim.

En Jeroen Brouwers, ja, die schreef mijn Bijbel en het woord was 'Zonsopgangen Boven Zee'.

En licht scheen in de duisternis.

En Martin Sorscese, die regisseerde het evangelie en noemde het 'Taxi Driver'.

En God creëerde de mens in zijn aanschijns.

En Mozes kwam van de berg met zijn stenen tafels

En daarop stond geschreven

GOD IS KUNST

En Mohammed, en alle profeten, goden en filosofen uit het universum zij bogen nederig

Voor zoveel schoonheid