Als we 'materialisme' definiëren als het aanschaffen van producten die niet noodzakelijk zijn om de basis levensbehoeften te vervullen, dan zal je natuurlijk al een stukje verder moeten zoeken om echte anti-materialisten te vinden.
Zo heb je bvb. de cultuurliefhebbers als ik, die niet verzwelgen in de geneugten van een luxe-badkamer of -keuken, maar die wel een enorme verzameling van cd's, dvd's en literatuur bijéén vergaren. Ik zou het kunnen goedpraten door te stellen dat die cultuurverzameling mijn specifieke levensbehoeften vervuld, maar op die manier kan iedereen zijn consumptiegedrag goedpraten -wat dan ook meestal onbewust gebeurt. Of zoals Clint Eastwood het zo lyrisch uitdrukt in de film 'Dirty Harry':
'Opinions are like assholes, everybody has one.'
En bovendien, hoe komt het dat mijn verzameling cd's, dvd's en literatuur niet groter is?
Hoe komt het dat ik niet over een luxe-badkamer met een 'rainshower' en een jacuzzi beschik i.p.v. die ongezellige badkuip waarvan de emaille afschilfert? Is dat een bewuste keuze omdat ik inzit met de aanslag op het milieu om plastiek schijfjes te persen, bomen om te kappen om boeken van te drukken of industrie om deftige badkamers te produceren, of beschik ik gewoon niet over de nodige fondsen om de materialistische verworvenheden nog meer uit te breiden?
Je hebt bvb. ook die natuurliefhebbers die ganse werelddelen afreizen om stukjes ongerepte natuur te vinden en die er zelfgenoegzaam prat op gaan dat zij niet kiezen voor all-in-resorts, netjes afgeschermd van de plaatselijke bevolking. Die eerste groep 'backpack' toeristen vergeet gemakkelijkheidshalve dat al die reisjes naar exotische oorden, massa's kerosine voor het transport verbruiken m.a.w. als men echt milieubewust is, dat men dan beter van een exotische foto reisreportage in National Geographic kan leren genieten i.p.v. de halve aardbol afreizen.
Zo heb je nu ook van die wereldverbeteraars zoals Bono, die popmuziek het uitgelezen medium vinden om 'een boodschap' te verspreiden, maar diezelfde mensen baden wel in een orgie van milieuverslindend materialisme -zo liet Bono eens een privé-jet charteren omdat hij zijn favoriete hoed thuis vergeten was. Wellicht zou hij dan vanop het podium met zijn favoriete hoed op, zijn zegje doen dat we meer aandacht moeten hebben voor het amazonewoud.
En dan is er de anti-auto lobby, die als ze toch over een wagen beschikken steevast voor het goedkoopste model kiezen, onder het motto dat duurdere wagens met meer vermogen ook een grotere aanslag op de leefomgeving vormen. Dat er nogal wat scheef zit op het vlak van arbeidsomstandigheden om het goedkoopste segment van het wagenpark te produceren, zover had men natuurlijk niet gedacht.
Volgens een recent onderzoek van Testaankoop, zijn het net de luxewagens (met als koploper B.M.W., gevolgd door Volvo en Mercedes) die het meest ethische productieproces kunnen voorleggen. Onder 'ethisch' valt dan bvb. de milieuvriendelijke productie en recyclage, het gebruik van meer duurzame materialen en de billijke waardering van de arbeidskrachten.
M.a.w. als u nog eens minachtend neerkijkt op 'de kapitalist' die met een b.m.w. rondrijdt, besef dan dat die wagen met méér inachtname voor ethische factoren is gebouwd dan bvb. uw Lada, Skoda, Renault, Peugeot of Citroën. Als u een Rolls Royce,
een Bentley of een Porsche koopt dan kunt u zelfs stellen dat u erop staat de werkkrachten ruim te vergoeden, gezien deze merken prat gaan op ambachtelijk handwerk door degelijk betaalde werkkrachten uit eigen regio.De anti-materialisten kopen vaak de goedkoopste spullen, maar gemakkelijkheidshalve wordt vergeten dat er een prijskaartje tegenover hangt die véél meer is dan waarvoor u betaalt.
Uw goedkope en weinig duurzame spullen uit Ikea (meestal spaanderhout i.p.v. duurzame houtsoorten) zijn voor het overgrote deel niet geproduceerd in de Europese Unie maar in lageloonlanden waar de werkkrachten een habbekrats krijgen om uw kastje in elkaar te zetten. M.a.w. als u bij een ervaren vakman of designer uit eigen regio, een kast in elkaar laat zetten van inheemse boomsoorten voor een fors geldbedrag dan bent u eigenlijk véél beter bezig.
Zo heb je bvb. de situatie van een vegetariër die het nogal misprijzend over carnivoren heeft, maar die er zijn hand niet voor omdraait om steevast de goedkoopste producten aan te kopen, ongeacht de ethische factor.
Ethica à la carte: zo noem ik dat.
En als u een megaduur Armani pak koopt, dan kunt u zelfs ronduit stellen dat u zeer milieubewust bezig bent, want zo'n kostuum op maat uit de fijnste materialen gaat ook véél langer dan die brol uit de C & A of de H & M. die na enkele wasbeurten verkleuringen vertoond. In zo'n Armani pak, daar zit liefde voor het ontwerpen in, dat voel je.
In de grabbelbak van de solden bij de C & A voel je enkel goedkoop winstbejag, zowel van de consument als de producent.
Ook psychologisch is het betalen van duurdere prijzen voor luxeproducten, tegelijk een voorwaarde voor een langere waardering en gebruiksgenot ervan. Wie bvb. een Ferrari aanschaft, die heeft zo'n wagen intens lief en conserveert met liefde zo'n object, dan dat u bvb. een massaproduct als een Citroën aanschaft, waarvan om de haverklap nieuwe modellen worden uitgebracht. Wist u dat bvb. 60 % van alle ooit geproduceerde Porsches nog steeds worden geconserveerd, zulke cijfers kan géén enkel goedkoop merk voorleggen.
Maar Jan en alleman moest natuurlijk persé over een auto kunnen beschikken en als dat ook voor alle Chinezen geldt, dan kunnen we net evengoed meteen de zondvloed van de poolkappen starten.
Ziezo, nu hebt u eindelijk een geldig rationeel onderbouwd betoog, wanneer u i.p.v. in den Aldi, den Ikea, den C & A of de H & M, zoveel mogelijk probeert aan te schaffen voor de laagste prijs, u zich rept naar de duurste rekken van de luxewinkelier om er enkel producten van de allerbeste kwaliteit aan te schaffen.
Ik heb alvast de Weekendknack ter hand gepakt en uitgerekend hoeveel arbeidsjaren het mij zal kosten op een op maat gemaakte Rolls Royce aan te schaffen.
Misschien in een volgend leven. Vrijdag is er weer Euromillions.
