"When the music is over, turn out the lights"

Eén van mij 'all time' favoriete muzieknummers is 'On Islands' van New Music.

"We're all islands
In the sea
And the islands
Want to reach
Other islands
Passing by
An island"

De troost die uw schrijver vindt in het beluisteren van een stukje muziek die erin slaagt het onuitdrukbare te vertolken is zonder evenknie. Zo draaide ik menig uur 'The game above my head' van Blancmange, mijzelf afvragend: "Hoe kan ik ooit iets schrijven die zo volmaakt is?"

Om nog niet te spreken van "Once In A Lifetime" van the Talking Heads. Een mens, in dit geval David Byrne, die erin slaagt om al is het zijn hele leven niets van betekenis te doen, maar toch zo'n nummer als "Once In A Lifetime" te schrijven, ewel zo'n leven heeft pas zin gehad. Welke zin: het feit dat ik samen met duizenden anderen zo'n nummer honderden keren kan beluisteren (zelfs al staat het niet in de hitparade) en de briljante levensboodschap keer op keer opnieuw kan appreciëren.

Kunst is communicatie: op zijn best verpulvert het de universums die ons scheiden en brengt het een mens ertoe om zichzelf te overstijgen, al is het maar voor even, een bepaald gevoel of idee te delen. Snobs menen dat 'kunst' per definitie hermetisch en moeilijk is, maar dergelijke opvattingen gaan juist voorbij aan het meest essentiële aspect van kunst.

Ik citeer Willem Cloos: "Kunst is de allerindividueelste expressie van de allerindividueelste emotie."
Het uiten van emotie is een verlangen naar communicatie. Zoiets van "Ik herken dat, maar ik kon het zelf niet zo uitdrukken."

Natuurlijk kan een kunstenaar zo hoog op zijn wolk zitten, dat zijn uitingen quasi onverstaanbaar zijn. Maakt niets uit: indien het een menselijke emotie is, dan is er altijd wel iemand die de uiting zal herkennen en misschien er troost in zal vinden te weten dat men niet volstrekt alleen is met wat men voelt of doormaakt. Je kunt natuurlijk ook redeneren: ik creëer bewust iets wat 'moeilijk' is, maar dan houdt het op kunst te zijn want het is niet langer een authentieke emotie. Het wordt dan letterlijk "gekunsteld".

Popmuziek is dus zeker niet minderwaardig aan klassieke muziek, noch kun je stellen dat een of andere kunstvorm meer superieur zou zijn dan een andere.

De essentie van de zaak is: weet het te begeesteren, ontroeren, passie op te wekken, shockeren, ... brengt het iets los in het publiek? Wanneer de luisteraar, lezer, toeschouwer er compleet apatisch onder blijft, of de opgewekte gedachte slechts een loutere milliseconde blijft hangen, dan kunnen we het hebben over de waarde van één of ander kunstwerk. De waardering zal individueel zijn, laat u vooral nooit dwingend door een recensent voorschrijven wat wel dan niet te waarderen: apprecieer zelf.

Ontdek "Personal Jezus" van Depeche Mode (beluister de akoestische versie: om kippevel van te krijgen), "Heroes" van David Bowie (jawel, draai dit voor mij op mijn crematie met de volumeknop op 10), "The Day Before You Came" van Abba (het einde van de romance, krachtig gebundeld in één popnummer), "Tansmuzik" van Kraftwerk (elektronische muziek is nooit zo sprookjesachtig mooi en intriest geweest), "Slow Emotion Replay" van The The (de doorsnee mannelijke psyche krachtig gebundeld), "A Horse With No Name" van America (met zoveel verlangen naar uitgestrekte vlaktes waar geen mens ons kent van masker).

Maar laat het niet allemaal kommer en kwel zijn: geef mij "I Feel Love" van Donna Summer of "Cowgirl" van Underworld zodat ik extatisch kan dansen zoals primitieve stammen die begeestering en verlossing zochten in het hypnotische ritme van een drumbeat. Of geef mij die passionele baritonstem van Barry White, de passie van Elvis of de geniale waanzin van Jim Morrison "You are all a bunch of slaves". Het geile van Prince, het etherische van Tangerine Dream, het ijle van Pink Floyd, ... de emotie en de passie is hun en mij niet vreemd.

En foert, ik geneer mij niet langer om te declareren dat "Hé Lekker Beest" van Isabelle A de nagel op de kop sloeg over de weemoed naar vervlogen kalverliefde en nog steeds in mijn persoonlijke top 20 staat.

Maar spaar mij van de "Marie Louise gaat op en neer" en "E viva in Spanje".

Geef mij "Ik ben zo éénzaam zonder jou" van Will Tura en ik zal aan ieder die niet te bekakt is om het te horen zeggen: deze man is een kunstenaar, want hij geeft waarlijk op een zeer simpele maar toch accurate manier een diepmenselijk en universeel gevoel vertolkt. En ja, dat is pas KUNST.