Als (would be) intellectueel is het bon ton om met minachting, eigen aan de kuddegeest van de hoeders der goede smaak, neer te kijken op de aanhoudende trend van de 'reality tv'.
Ga vooral niet op een academische cocktailparty gaan declameren dat programma's als Big Brother, Temptation Island of de Robinson Expeditie u intrigeren en ze u keer op keer aan de buis kluisteren, wil u nog 'au serieux' worden genomen in de koffiesalen of de wijnbar; dat is 'not done'.
Omdat ik schijt heb aan eender wie die mij opdringt, hoe ik word verondersteld te denken over zus en zo, verklaar ik hierbij en publique dat ik Big Brother de meest intrigerende tv-serie OOIT vind.
O.k., enige verantwoording is op zijn plaats -om de intellectuelen wat stof tot gesoubatteer te geven- maar ik zou natuurlijk ook als Jan Modaal kunnen stellen dat het nu éénmaal leuk -en bovendien zeer educatief- is.
Big Brother is de ultieme metafoor voor onze gouden kooi -al hebben véél intellectuelen dat uiteraard nooit begrepen gezien ze het zelf te druk hebben met het maatschappelijke spel:
wie het best een kunstje verkoopt als een aap op een stok krijgt lekkers -status, financiële 'incentives', wie het spel niet meespeelt wacht de verbanning of wordt netjes gerangeerd op een zijspoor.
In Big Brother wordt iedereen gemanipuleerd:
> de kijker door de programmamakers die beslissen wat er wel dan niet wordt uitgezonden (merk de analogie met zogenaamde onafhankelijke nieuwsredacties die 'het volk' met keurig uitgezochte beelden van oorlogen zonder opengespetterde ingewanden bestookt)
> de programmamakers door de bewoners (de relatie baas-loonslaaf, waarvan de laatste zich in de gratie van de overste wurmt door een odeur van gewillige maar net niet genânte onderwerping te verspreiden)
> de bewoners door de programmamakers op straffe van het wegnemen van status, basisbehoeften of simpelweg bewoners de laan uitsturen (uiteraard is hier een verdere analyse van ons hedendaags maatschappelijk bestel verder overbodig)
Géén enkele cursus groepdynamica is zo'n adequate illustratie van menselijke relaties als Big Brother het in beeld brengt.
Persoonlijk blijf ik wachten op een Big Brother waarin intellectuele zwaargewichten als Etienne Vermeersch of Yves Desmedt in het huis worden gedropt. Wellicht zou het de meest ontnuchterende soap ooit worden over hoe mensen die schermen met rede en ethiek in de kortste keren zouden vervallen tot banaal gedrag: achterklap, 'mes-in-de-rug', meewerken aan karakter moord van de andere personages, om toch maar de bonus in de wacht te slepen.
Tussen haakjes, ik moet nog altijd lachen met Vermeersch die meewerkte aan een commissie om op een 'humane' manier vluchtelingen te verwijderen bvb. met handboeien en kalmeerpillen, liefst uit het zicht van de andere passagiers die zich enigszins verontrust zouden kunnen voelen vooraleer ze richting Afrika vertrekken voor een safari.
En wat te denken van Temptation Island, de antipode van de Walt Disney natte droom.
Vier koppels die bij de start van het programma met gevoel voor romantische bombast en sentiment elkaar seksuele exclusiviteit bezworen, worden met zichzelf geconfronteerd wanneer er interessantere verleidingspartners op de koppels worden losgelaten.
Temptation Island steekt de draak met traditionele 'geloofsovertuigingen': vrouwen zijn al net zo ontrouw als mannen -al weten ze dat beter met gevoelsmatige motieven in te kleden- en géén enkele man weerstaat seksueel aan een femme fatale die op het juiste moment de aas weet te trekken.
En dat alles pijnlijk gênant in beeld gebracht met infraroodcamera's die voorbij de gordijen gluren.
Ik las menig één klassieker van de wereldliteratuur en volgde alle series van Big Brother op de voet en twijfel sterk wie genialer is: het ganse 'serieuze' schrijverscorps samen of de uitvinder van het Big Brother format.
Wie reality tv als format haat, schuwt de spiegel: banaal zijt gij, en zo zult ge blijven, want gij zijt slechts een mens.