zaterdag, februari 10, 2007

Inland Empire - De Filmgoden

Citaat van de dag:
'The ideas dictate everything. You have to believe that, or you're dead.'
- David Lynch.


Een tijdje geleden al dat ik recensies over films publiceerde.

Ik viel steevast terug op klassiekers of obscure parels en er zijn zeker meer diepgaande analyses dan de mijne te vinden op het internet.

Schrappen dus die rubriek.

Maar heden offreer ik u een slechts zeer beknopte analyse van één scène uit de nieuwe David Lynch 'Inland Empire'.

Een, zeker in de huidige tijdgeest,
compleet comprisloos meesterwerk dat zo gelaagd is in zijn opzet, dat een diepgaandere analyse ettelijke boekdelen zou vergen die niet anders dan simplistisch kunnen zijn.

Ik waarschuw de bioscoopganger in spé al beter op voorhand:

Lynch zijn nieuwe is een hallucinante, surrealistische totaalervaring, die lineair-causaal ingestelde kijkers een nachtmerrie zal bezorgen. De ganse film baadt in een dreigende sfeer regelrecht uit het onderbewustzijn en is een regelrechte aanslag op de klassieke beeldtaal.

Wat zeg ik: het is Lynch zijn nec plus ultra, de culminatie van Lynch zijn volstrekt unieke stijl, een geniaal meesterwerk.

Volgt, de analyse van een briljante scène:

Een bordkartonnen decor (duidelijk een verwijzing naar soapseries), drie personages dragen elk een konijnenkop:

- Eén personage doet de strijk en spreekt niet tijdens de scène.

M.a.w. door de konijnenkop die bij elk personage identiek is, kun je
als kijker niet uitmaken als het strijkende personage een man of een
vrouw is. Dit is meteen al een allusie op rollenpatronen: als kijker
denk je bijna automatisch dat het een vrouw is, want het beeld van de
huisvrouw wordt opgeroepen, terwijl je eigenlijk géén enkele visuele
of auditieve informatie hebt om zoiets te bepalen.

- De twee andere personages zitten naast elkaar in de huiskamerzetel.

Als kijker kun je enkel aan de stem uitmaken dat het om een vrouwelijk en mannelijk personage gaat. Het vrouwelijke personage maakt allusies op het vermoedelijke overspel van het mannelijke personage. Alles gebeurt op een vrij neutrale, bijna emotieloze manier à la 'laat ons hier eens als redelijke mensen over praten', wat natuurlijk ook al een illusie is.

En weer zet Lynch de kijker in de zeik: de drie personages dragen konijnenkoppen, dus het clichétafereel van man heeft vrouw bedrogen, wordt doorbroken. Alle drie de personages dragen immers een konijnenkop, inclusief diegene die de strijk doet. M.a.w. ze zijn alle drie, net als konijnen, seksueel polygame dieren. Zoiets als: de pot verwijt de ketel dat hij zwart ziet.

Onder dit alles wordt een lachband gemonteerd: Lynch lacht hier het soapgehalte van de hele scène en de klassieke dramatiek weg: hij monteert met opzet de lachband op orgelpunten in het gesprek, waar normaal stilte of zwellende strijkers worden verwacht.

Tart uw brein en zintuigen en ren meteen naar de bioscoop voor een geestesverruimende ervaring.