Interview leerkracht levensbeschouwing

Deel 2 in onze interview reeks.

Het interview met een leerkracht levensbeschouwing of wat u nooit zult lezen in "Klasse."
Het concept: wij garanderen de geïnterviewde anonimiteit en vragen om ongezouten te antwoorden. In onze interviewreeks zullen noch politiek correct antwoorden, noch sociaal wenselijke respons ons deel zijn. Wij schrappen niets.

U geeft les levensbeschouwing aan 18-jarigen in het beroeps- en technisch onderwijs.
Hoe staat het met de morele vorming van onze jongeren?

Om eerlijk te zijn... slecht. Ik ondervind grote concurrentie van Ronald McDonald. Hun morele kennis is gebaseerd op reclame, MTV en onverschillige ouders. Wat ik uiteindelijk geef is fastfood wijsheid. Een soort scheurkalender weetjes.


Er is dus werk aan de winkel?

Voor iedere idiote uitspraak heb ik minstens 15 minuten nodig om het te weerleggen. Daar hebben ze geen geduld voor. En bijgevolg moet ik mij beperken tot slagzinnen. Bijvoorbeeld. “Homoseksualiteit is onnatuurlijk en dus verwerpelijk” Een leerling antwoordt dat liefde alles ok maakt. “Ah, ok”...zei ik bedachtzaam, . “Ik hou van mijn Deense dog en dus mag ik die kontneuken? Je antwoord is ondoordacht. Next!”

Ben je dan ontgoocheld in het onderwijs?

Neen. Ik heb een leuke aangename job. Ik vind waardevorming belangrijk. Alleen de leerlingen denken daar anders over. Ze uiten hun mening maar worden niet graag in vraag gesteld. Intussen ben ik gedegradeerd tot een cynische Socrates. Ik stel in vraag zonder teveel in te gaan op grote theoretische inzichten. Spijtig. Kijk, als je niet iedere werkdag wilt afsluiten met een Dafalgan, kun je je beter aanpassen aan het milieu waaraan je les geeft.


Het milieu?

Ja, voornamelijk de lagere sociale klasse genre baseball petje, gouden bracelets ter grootte van een fietsketting, de motorhelm om de arm, muziekoortje bungelend rond de oorschelp, tongpiercing... Algemeen Nederlands spreken ze niet. Ik ben meer bezig met opvoeding dan met kennisoverdracht. Toen ik bijvoorbeeld in het begin van het schooljaar een leerling aansprak met “meneer”... dan stootte hij zijn elleboog tegen de buur en zei alsof ik er niet was “hey, den dien zegt menere tegen mien”. De cynische Socrates antwoordde gevat “heb je misschien liever dat ik je met LUL aanspreek?”.

Wat probeer je hen bij te brengen?

Kritisch inzicht, openheid van geest, verwondering, medeleven, betrokkenheid, zelfrelativing, humor ... maar het is moeilijk. Onderwijs emancipeert, het zorgt voor sociale mobiliteit, althans dat beweren de pedagogen. De sociale situatie zou geen rol mogen spelen in het al of niet slagen in het leven. Al wat ik zie is het omgekeerde. Onderwijs reproduceert de sociale klasse. In het BSO zitten voornamelijk jongeren van de lagere sociale klasse. Opvoeding van thuis uit drukt een zware stempel op de schoolcarrière. Ze beschikken over weinig voorkennis, ze voelen niet de behoefte om hun onwetendheid aan te vullen en ze zijn volstrekt onverschillig. Kenny en Kelly gaan een gefrustreerd leven tegemoet.

Ze hebben toch een mening, zo moeilijk is dat niet?

Dat is ook een dooddoener. Ieder jaar hetzelfde. “Menere, mien mening is toch evenveel waard als joen mening? Hoe goa je gie daar punten opgeven?" Het is een uiting van luiheid. Ze willen niets leren. Ze zien het verband niet tussen feiten en waarden. Een feit is bijvoorbeeld dat roken kanker veroorzaakt en dat is een goede reden om het gebod te aanvaarden om niet te roken, indien je de waarde gezondheid hoger inschat dan de waarde genot. Ze mogen waarderen wat ze willen, maar graag met feitelijke argumenten en de juiste inschattingen over de mogelijke gevolgen.

Zijn ze dan zo afkerig van wetenschappelijke kennis?

Toch wel, theorie ligt moeilijk. Toen ik sprak over de evolutietheorie kreeg ik een opmerking van een Protestantse Afrikaan. Hij was niet akkoord met één van de bewijzen. “Ten eerste” riep hij kwaad met zijn duim omhoog “Hoe weten die zogenaamde wetenschappers dat die apin Lucy heette? Ten tweede, ei je gie nog niet stilgestaan dat die apin misschien een schop onder haar reet heeft gekregen waardoor ze is rechtgeschoten? En nu zit iedereen hier te zeveren dat wij van apen afstammen. Weet je wat menere? Ik ga vanavond bidden voor je ziel, want gij ga rotten in de hel, ik zweer je het”


Kiezen leerlingen hun levensbeschouwing uit overtuiging?

Jongeren kiezen niet uit overtuiging. Ze kiezen hun levensbeschouwing uit opportunisme. Omdat hun vrienden daar zitten, omdat je meer films toont, of omdat je een minder moeilijk examen geeft.


De cynische Socrates...
Zonder humor kun je niet overleven. Een BSO student is impulsief. “ 'k Moen pissen, menere” Het floept er zo uit. Ik antwoord dan “...en ik moet kakken”. Nadat de klas is uit gelachen breng ik wat etiquette regels bij. “Meneer, mag ik naar het toilet?” Dat is een betere vraag, wat je dan doet in het toilet behoort tot de privé sfeer. Ik wil niet horen dat je je gaat afrukken, of je diarree hebt of dat je een tap moet insteken. Het verschil tussen een hond die staat te neuken op het trottoir en de mens is het gevoel van schaamte. Ik veronderstel dat we allemaal tot de orde van de homo sapiens horen, dwz de denkende mens. Gebruik je verstand en leer! Civiliseer je zelf! ” Kijk, ofwel maak je jezelf onsterfelijk belachelijk met het moraliserend vingertje, ofwel hanteer je het snijdend mes van het cynisme. Bijtende humor blijft hangen. In zeker zin ben ik een “entertainer”, een soort Krusty the clown van The Simpsons. Een clown die zijn rol speelt zonder er nog echt in te geloven.

Zijn er ook goede momenten?

Ja. Ik verheugde me op een les omtrent seksuele voorlichting. Dat is een thema die altijd aanslaat. Ik schreef het lesonderwerp op het bord en een veertienjarig meisje slaakte een zucht van verveling. “Jezus, seks, seks en nog eens seks. Dat interesseert me geen fuck” Ik vroeg om een verduidelijking. “Tja”, zei de geblondeerde met stretch jeans, “seks is gewoon boring, toch met mijn drieëntwintigjarige vriend die als trucker werkt.” “Denk je dan dat je niets meer zult bijleren?”, vroeg ik haar. “Nope, iedere keer dat ik seks doe heb ik pijn aan mien nol. Dus ja, seks... laat maar zitten, hoe rapper dat het voorbij is hoe beter.” Kijk, dat was dan een leuk moment voor mij, ik voelde dat ik haar iets kon bijbrengen.


Wat doet dat met een mens om dag in dag uit met dit soort toestanden geconfronteerd te worden?

Om eerlijk te zijn... ik ben van een linkse rakker geëvolueerd naar een conservatieve zak. Soms begin ik te denken of het niet beter zou geweest zijn mocht de Kerk nog geloofwaardig zijn. Ik meen het. Denk je nu werkelijk dat iemand die onbelezen is uit zichzelf kan bepalen wat kan en niet kan? Tegenwoordig hoef je over geen enkele morele kennis meer te beschikken. Een doorsnee burger heeft nog één vuistregel waarmee hij kan bepalen wat kan en niet kan. Jongeren stappen 's morgens vroeg met hun MP3-speler loeihard op de trein. Durf eens te vragen om het stiller te zetten. Wat krijg je als antwoord? “Heb jij er last van?” Neen, mijn trommelvliezen zijn nog niet gescheurd. Fysieke of materiële schade is een morele afweging waard. Morele verontwaardiging telt niet mee, want dan ben je bekrompen. Ik moet tolerant zijn voor andersdenkenden. Je moet een open geest hebben. Tja, je kunt zodanig een open geest hebben dat je brein uit je kop valt.


Mensen zijn toch vrij om hun leven in te richten naar hun eigen inzichten?

Vrijheid kan onder bepaalde voorwaarden. Als je de vrijheid wilt hebben om met een auto te rijden dan moet je een rijbewijs behalen maar als je als tiener een kind op de wereld wilt zetten dan mag dat geen probleem zijn. En wie zal dan de kosten betalen? De belastingbetaler. Waar is de tijd van onze grootvaders, toen je nog een fiets ongesloten tegen de muur kon zetten?


Ben je een goede leerkracht?

Ik denk het wel. Al ben ik wat cynischer geworden en conservatiever ... ik hou van het lesgeven. Vorige week vrijdag nam ik mijn laatste examen af. Een leerling gooit zijn blad op mijn bureau met een zucht. “Hopelijk ben je er content mee” zei hij. Toen hij bij de deur kwam, als laatste leerling van de klas, de laatste leerling vooraleer de grote vakantie zou inzetten, draaide hij zich om, en zei “Menere je zie bere... ik hoop dat ik je volgend jaar terug heb.” Hij kwakte de deur dicht. Ik zat alleen in de stilte. Op de achtergrond hoorde ik gelach van leerlingen op weg naar de vakantie. Ik keek naar de bomen, de blauwe lucht... ik voelde een lichte mengvorm van tristesse en ontroering, ik wist niet waarom.

Interview beursspeculant

- "De waarheid mag worden gezegd" -
reactie op dit weblog van een Belgisch diplomaat

Voor het eerst op dit weblog publiceren wij een interview.
En wat voor een interview.

Figuren die doorgaans liever de publiciteit mijden en in de schemerzone opereren.
Bijzondere mensen die bereid waren om te praten zonder een blad voor de mond te nemen.

Compromisloos en geverifieerd als ooggetuige: het interview met een zgn. 'daytrader' (of wat u niet zo onverbloemd leest in de traditionele media).
Om begrijpelijke redenen wil X anoniem blijven. Dat doet niets af aan de authenticiteit of waarde van zijn getuigenis of de zoveel als mogelijk letterlijke en onverkorte weergave ervan: ik kreeg volledige toegang tot zijn transactiegegevens en het privélege om hem 16 uren te zien 'traden'.

X was een 'daytrader'. In mensentaal: een speculant of iemand die geld verliest of verdiend door het kopen en verkopen van aandelen. Niet van het soort wat u of ik zich daarbij voorstellen: X schreeuwde niet op de beursvloer; het klassieke beeld wat door 'de televisie' enkel wordt opgediept om wat animo in de beelden over beurshandel te brengen.

X verhandelde 10.000'en tot op topmomenten 100.000'en 'effecten'. Hij deed dat zonder schreeuwen: elektronisch, meestal in ijzige stilte en soms in minder dan één minuut via wat getrommel op zijn toetsenbord. X lachte cynisch over zij die de analyse maakten dat het kapitalisme op apegapen lag na de financiële crisis.

"Het is sterker dan ooit.", zei hij, "de economische krachtsverhoudingen zijn enkel wat door elkaar geschud. In alle opzichten is het negatief van het verhaal voor de staat en haar burgers."

- "Hebben grote investeerders en speculanten dan géén fortuin verloren
aan de financiële crisis?"

"Dat is een zoethoudertje voor de bevolking. Het idee dat grote investeerders en speculanten nog meer kwijt waren dan de zgn. 'goede huisvader' die enkel in 'groeiaandelen' belegd of in een beleggingsfondsje is een schrale troost voor zij die hun vermogen mét 40 tot 50 % zagen dalen of zich ruïneerden. De grootste vermogens waren al lang mét voorkennis uit het beursgebeuren gestapt voor de semi-crash of belegden in derivaten.

Enkel aanhangers van klassieke beleggingsstrategieën (nvdr.: lees op lange termijn) hebben zwaar hun broek gescheurd. De grootste verliezers van de financiële crisis zitten vnl. bij amateur lange-termijnbeleggers die aandelen en beursfondsen kochten omdat hun bankier hen dat verkocht -uiteraard ook tegen woekerwinsten.

De financiële crisis is evengoed het failliet van klassieke beleggingsstrategieën. Wie een decennia op de beurs had belegd voor accumulatie, die stond nu waar hij was begonnen of zelfs lager. Grotere spelers verloren ook, meer zelfs in absolute cijfers, maar in verhouding tot hun reeds verworven kapitaal was het van een héél andere orde in vergelijking met de kleinere spelers."

- "Derivaten?"

"Derivaten zijn afgeleide producten waarbij een effect enkel als een onderliggende waarde wordt gebruikt. Er zijn tal van financiêle producten waar de doorsnee belegger géén weet over heeft: futures, shorts, options, turbo's, speeders, ... "

- "Shorts, ik stel mij daar een korte broek bij voor?"

"Hahaha... shorting is speculeren op koersdalingen... zoals van banken.
Maar evengoed 'shorten' van olie, goud, sojabonen, eender wat..."

- "Je kunt dus als speculant ook winst maken met koersdalingen?"

"Correct. Terwijl de bankaandelen tankten, was ik aan het 'shorten': de bankencrisis was voor mij zelfs een zeer rendabele zaak. Na de rit naar beneden, maakte ik nog eens winst met de rit naar boven. Hoe steiler de koersfluctuaties, des te beter ik gedij."

(nvdr.: de geïnterviewde voorspelde correct -lang voor er hier over berichtgeving in de traditionele media over verscheen, de verkoop van Fortis aan Paribas, ondanks het naar zijn zeggen ' schijnproces' en "de onderzoekscommissie", waarbij één van de 'onafhankelijke' experts nu in dienst is van Paribas en een professor van de Sorbonne weigerde zijn handtekening te plaatsen onder het eindevaluatierapport van de commissie).

"Stel je jezelf nooit ethische vragen?"

"Mijn handel is volstrekt legaal. Ik betaal een kleine kost op elke transactie en een bijna te verwaarlozen beurstaks (nvdr.: ong. 0,170 %). Mijn bezigheid wordt gestimuleerd door de wetgeving want het is bijna taksvrij. De meerwaarde valt onder het normaal beheer van het privé-vermogen. Geen enkele politieker zal het ronduit zeggen maar ze staan zoveel als machteloos tegen kapitaalstromen.

De verhouding tussen de overheid en financiële spitstechnologie is als een muis tegen een olifant. De muis piept en het kapitaal loopt al snel weg. Het overgrote deel van de politici die in Raden van Beheer zetelen zijn op economisch vlak totaal incompetent: ze zaten erbij en keken ernaar.

Ook de Belgische banken draafden mee in het nemen van enorme risico's. Maar, je moet de politici die zetelen ook iets gunnen... hun zitpenningen. Ik durf zelfs ronduit stellen dat ik minder belastingen betaal op meerwaardes dan een minimum-loonverdiener."

"Je betaalt toch taks op het innen van een dividend?"

"Enkel de klassieke lange termijnbelegger en de amateur zit te wachten op coupons. Waarom zou ik wachten op coupons waarop ik meer roerende voorheffing betaal als op meerwaardes van de effecten en derivaten?

Het financieel elektronisch verkeer gaat steeds sneller: het zit zo in elkaar dat wie als kleine belegger zich op de beurs waagt een enorm risico loopt, want het is voldoende wanneer een zeer grote speler zich terugtrekt om een kettingreactie te veroorzaken. Ik verdien geld met koersschommelingen en niet met beursstabiliteit. Bijna alle beleggingsfondsen bestaan uit participaties van enkele grote spelers, een minderheid uit particuliere beleggers."

"Sta je nooit stil bij de effecten van jouw handel op de wereldeconomie?
Op de mensen achter de cijfers en de winsten?"

"Nee, daar is geen tijd voor. Ik speur enkel de markten af aar de beste investering met het hoogste rendement, tegen een zo laag mogelijk risico.

De grote kapitaalstroom van vermogen en investeringen naar de BRIC-landen (nvdr.: Brazilië, Rusland, India en China) heeft bvb. de levensstandaard van de bevolking verhoogd, al is dat slechts bijzaak.

Kapitaal volgt enkel de wet van het grootste rendement op de kortst mogelijke termijn. Wie anders beweert is een huichelaar. Als ik morgen enkele procenten kan verdienen met de aankoop of verkoop van aandeel of derivaat X, waarom zou ik er dan een jaar op wachten? Ik heb dit systeem niet bedacht; ik maak louter gebruik van economische wetmatigheden en geavanceerde beleggingsvormen die bovendien volstrekt legaal zijn."

"Wat is het doel van creëren van financiële meerwaarde voor wie al méér dan genoeg heeft om in een behoorlijke levensstandaard te voorzien?"

"Een goede vraag: ik behandel het als een Nintendo-spel maar dan wél met echte credits. De drijfveer zit hem in correcte voorspellingen maken over de economie en massahysterie. Ik hou wedstrijdjes met andere daytraders voor het hoogste rendement om het amusant te houden."

- "Wat heeft massahysterie er mee te maken?"

"Het is voldoende dat een aantal analisten -die er in de grote meerderheid zelf belang bij hebben, want ze beheren beleggingsfondsen of grote vermogens met een percentage- bepaalde voorspellingen doen om koersen te laten fluctueren. Andere signalen zijn grote transacties binnen het eigen beheer: CEO's die bvb. beginnen massaal hun aandelen verkopen voorspellen vaak onheil. Alles kan koersen laten fluctueren: uitspraken van prominenten, kwartaalcijfers, overnamegeruchten, ... "

- "Je zou stellen dat de film "Wall Street" niet sensatiegericht is
maar een accuraat beeld heeft over het financiële systeem?"

"Ik ben géén zo'n topspeler om het te bevestigen of ontkennen maar het klopt dat onder 'daytraders' cynisme troef is. Wanneer is genoeg genoeg en tot welke prijs? Het is een spel met nummers: records zijn er om gebroken te worden. Als je 27 % er uit haalt, dan wil je er de volgende keer 30 % uit puren. De evolutie van het beurstraden volgt de westerse tendens: alles kan efficiënter, sneller, de hoogst mogelijke winst in de kortst mogelijke tijd..."

"- Hoe zie je de toekomst tegemoet?"

"Wie rationeel stilstaat bij het gebeuren -los van politieke of andere belangengroepen die evengoed uit winstbejag andere analyses propaganderen- beseft dat ons huidig economisch model in combinatie met demografische factoren zelfdestructief is op alle vlakken."

- "Hoe kom je tot deze analyse?"

1) de bevolkingstoename is exponentieel én de levensduur wordt verlengd;
de beschik- en recycleerbaarheid van bruikbare grondstoffen is niet oneindig;
2) zelfs met de meest hoogtechnologische productievormen is het onmogelijk om in de huidige levensstandaard van de westerse landen én dat van de BRIC-landen te voorzien; economische groei wordt op alle vlakken gepromoot, terwijl de enige redding nét ligt in een drastische afname van de economische groei

3) de mens mag een inventief wezen blijken in het oog van onheil; dezelfde inventiviteit heeft tot de illusie geleid dat we de problemen zullen oplossen als er niet meer aan te ontkomen valt: als je de explosieve evolutie bekijkt dan kun je het vergelijken met een jet die regelrecht op een massief gebergte afsuist

"Vallen zulke uitspraken niet te catalogeren onder doemdenken?"

"Nee, ik beschouw het zelfs als één van de meest realistische scenario's waarvoor er weten-schappelijke onderbouw bestaat. Hoewel er mogelijkheden bestaan om zo'n doemscenario uit te stellen, zijn de nodige ingrepen zo drastisch dat het zeer sterk te betwijfelen is of we die halen in het licht van de huidige wereldeconomie. "

- "Hoe ga je om met het besef dat je meewerkt aan een doemscenario?"

"Iedere burger met een westerse levensstijl werkt mee en de BRIC-landen des te meer. Ik produceer niets en in zekere zin zou je dus zelfs kunnen zeggen dat ik minder vervuil dan de doorsnee burger"


- "Beschouw je het traden als een zinvol gebruik van je tijd?"

"Uit economisch standpunt wel; ik startte nét als iedereen met een spaarrekening. In het begin beschouwde ik het enkel als een uitdaging. Maar mij geeft het een enorm gevoel van vrijheid en de keuzes over de winners en missers staan volledig op mijn rekening."

"Raad je zo'n leven aan?"

"Het vereist een grote kennis over economie, interpretatie van financiële actualiteit, informatiewerving, een behoorlijk netwerk en een gedisciplineerd riskmanagement. Elke dag is het knokken om overeind te blijven; de condities kunnen van seconde op seconde wijzigen. Je moet bezeten zijn van dit soort activiteit om het maximum er uit te halen."

"Wat trekt er jou in aan?"

"Het is een spel. Een zeer geavanceerde vorm van gamen.
Ik probeer de highscore te halen voor het game over is."


- "Tips voor onze lezers?"

"Crucell op de AEX maar op midlange termijn (nvdr.: enkele maanden). Vermijd alles met dollars: zodra Rusland en China de dollarvaluta opgeven is het als een zinkend schip. IK had gelijk over Fortis en Galapagos no? En op langere termijn: een ETFS op water. Dat is geen grap, enkel een zeer goede investering. Ik kan er ook compleet naast zitten maar dat zijn de regels van het spel."

- "Veel geluk"
"Wie vertrouwt op geluk trekt aan het kortste eind."

Nvdr: X kocht in het bijzijn van de interviewer voor € 15.000 aandelen
op Crucell en een bedrag wat ik niet mag onthullen op een waterzuiveringsbedrijf.

Interview op 13/05/2009, resultaat transactie op 13/10/2009.

Geïnterviewde stelt dat hij bij een rendement van 15 % meteen Crucell zal verkopen. Bij een verlies van 15 % verkoopt hij ook. Hij gebruikt hiervoor een zgn. 'bracketing-limiet' -order.

In de aanloop naar de verkiezingen III

Voor Jaap Kruithof

"En op wie moet ik nu stemmen?",
vroeg mij de jongere.

Laat mij jou antwoorden, beste jongere:
'k Zag hier nog niemand die het waard is om jouw leider te zijn.

Maar als ik je een paar wijsheden mag geven:

- buitenlanders zijn vaak gastvrijer dan Vlamingen
- sommige mensen zwaaien links met hun hand maar hun portefeuille zit rechts

- "Jajaaa, maar op wie moet ik nu stemmen?" ,
vroeg mij de jongere.

- "Wat vond je van die met zijn clownneus op?"
- "Ja, dat vond ik grappig", zei de jongere.

- "En van dat meisje met haar groene jurk?"
- "Ja, dat van die planeet, dat is ok.",
zei de jongere.

- "Wil je er nog eens mee praten?", vroeg ik,
voor je zondag kiest?

Schuchter zei hij "Ja".

Ik wist dat hier en nu op dit moment,
die 2 mensen nog zijn stem konden verdienen.

Ik stapte op hen af:

- "Luister, ik heb hier een mens die het nog waard vind om met jullie te praten
na die smeerlapperij wat ik hier vanavond zag. Jullie kunnen er verdomme voor zorgen,
dat jullie nu wat tijd voor hem maken en een antwoord bieden op zijn vragen,
hoe hij ze ook stelt."

Als plots ontwaakt uit hun wereld, stemden ze beiden meteen toe.

- "Kom maar zei ik, het is ok. Vraag hen wat je wilt, let goed op wat ze zeggen
en kijk vooral goed naar hun gezicht en hoe ze zich bewegen terwijl ze het zeggen."

- Fier dat die mensen even wat tijd voor hem wilden maken,
voor hij die nooit werd gehoord, stapte hij op hen af. Ik zag dat hij zijn vragen mocht stellen,
hij fleurde op.

Ondertussen stapte ik naar buiten op een Vlaams Belanger af.

- "Ik heb al véél idioten gekend in de politiek maar jij bent er waarschijnlijk in afgestudeerd.
Wil jij die jongere die daar binnen staat eens komen vertellen,
wat je werkelijk denkt dat er met hem moet gebeuren."

- "Euh"

- "Wel, ik heb nieuws voor jou: je gaat het hem nu komen uitleggen."

- "Wie denk jij wel dat je bent?"

- "Wij zijn de indianen", zeg ik.